Pityriasis Versicolor
Wat is pityriasis versicolor?
Pityriasis versicolor, ook wel zomergist genoemd, is een oppervlakkige huidaandoening die wordt veroorzaakt door een gist die van nature op de huid voorkomt, namelijk Malassezia. Bij pityriasis versicolor ontstaan lichte of donkere vlekjes op de huid, vaak met een fijne schilfering. De vlekjes komen meestal voor op de borst, rug, schouders en hals, maar soms ook op het gezicht. De aandoening is onschuldig, maar kan erg uitgebreid en cosmetisch storend zijn.
Hoe wordt pityriasis versicolor behandeld?
De behandeling begint met een beoordeling door de arts en het bevestigen van de diagnose. De behandeling richt zich op het verminderen van de gist en het herstellen van de normale huidskleur. De gist kan worden behandeld met schimmeldodende shampoos of crèmes, zoals ketoconazol of seleniumsulfide. Bij uitgebreide klachten kan ook orale gistdodende medicatie worden gegeven, zoals itraconazol. Nadat de gist is behandeld, kunnen de vlekken nog maanden zichtbaar blijven. De normale huidskleur komt meestal pas terug in de zomer, als de huid weer in de zon komt.
Hoe ontstaat pityriasis versicolor?
Pityriasis versicolor ontstaat door een overmatige groei van Malassezia-gisten op de huid. Dit is dezelfde gist die ook roos (pityriasis capitis) en seborroïsch eczeem veroorzaakt. Deze gisten leven bij iedereen op de huid, maar bij sommige mensen gaan ze te snel groeien. Factoren die hierbij een rol spelen zijn bijvoorbeeld warm en vochtig weer, overmatig zweten en een vette huid. Ook een verzwakt immuunsysteem of hormonale veranderingen kunnen een rol spelen. De gist produceert stoffen die de huidkleur kunnen veranderen en zorgt voor lichte of donkere vlekjes.
Welke klachten geeft pityriasis versicolor?
De meeste mensen ervaren weinig tot geen klachten. Naast de vlekken op de huid, ervaren sommige mensen jeuk. Dit kan verergerd worden door warmte en zweten. De verkleuring van de huid kan opvallender worden na blootstelling aan zonlicht, omdat de aangedane huid niet bruin wordt.
Bij wie komt pityriasis versicolor voor?
Bij pityriasis versicolor vallen vooral de lichtere vlekjes (hypopigmentatie) op. Deze zijn vaak beter zichtbaar na zonblootstelling, omdat de aangedane huid niet meebruint. Hier komt ook de naam zomergist vandaan. Soms zijn de vlekjes juist donkerder dan de normale huid (hyperpigmentatie), of komen lichte en donkere vlekjes samen voor (gemengde vormen). De vlekjes zijn meestal ovaal of rond en kunnen samenvloeien tot grotere gebieden. Er is bijna altijd een lichte schilfering aanwezig, die beter zichtbaar wordt door de huid strak te trekken. Soms kan er een wat rozige zweem zichtbaar zijn door lichte ontsteking van de huid. Bij sommige personen kunnen zeer grote gebieden zijn aangedaan.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose pityriasis versicolor wordt meestal gesteld op basis van het klinische beeld. De arts kijkt naar de huid en beoordeelt de kleur, schilfering en verspreiding van de vlekjes, eventueel ook met een speciale loep (dermatoscoop). Soms wordt aanvullend onderzoek gedaan om de diagnose te bevestigen, zoals microscopisch onderzoek met een plakbandpreparaat of een speciale lamp (de Woods lamp).
Andere aandoeningen die kunnen lijken op pityriasis versicolor zijn:
- Vitiligo (waarbij de huid echt pigment verliest).
- Seborroïsch eczeem (dat vaak roodheid en meer jeuk geeft).
- Pityriasis alba (droge, lichte vlekjes die vaak in het gezicht voorkomen).
- Progressieve maculaire hypomelanose (lichte, niet-schilferende vlekjes, vaak op de rug, wordt veroorzaakt door een bacterie en niet door een gist ).
- Postinflammatoire hypopigmentatie (lichte vlekjes na huidontsteking of wondjes).
- Nummulair eczeem (ronde, jeukende eczeemplekken).
- Tinea corporis (ringworm, schilferende ringvormige plekken veroorzaakt door een schimmel).
- Psoriasis guttata, vooral in de herstelfase (kleine, rode, schilferende vlekjes over het hele lichaam).
Een goede diagnose zorgt voor de juiste behandeling en vermindert de kans dat klachten terugkomen.